Lawina odmów zasiłku dla bezrobotnych – Urząd Pracy (AMS) oddala wnioski Polaków pracujących w Austrii – Nowa decyzja Najwyższego Sądu Administracyjnego i wyjaśnienie od wielu miesięcy trwającego sporu prawnego
- Opis sytuacji: o co dokładnie chodzi?
Od ok. połowy 2015 r. mieliśmy do czynienia ze znacznym wzrostem decyzji odmownych wobec obywateli polskich starających się o zasiłek dla bezrobotnych w Austrii. Wiele osób otrzymywało taką decyzję mimo, iż od dłuższego czasu pracowało w Austrii i w minionych latach nie miało najmniejszego problemu z uzyskaniem świadczeń w okresie bezrobocia. Sprawa dotyczyła przede wszystkim osób przebywających w Austrii w celach zarobkowych, które przy wypełnianiu wniosku deklarowały, iż rodzina (np. żona i/lub dzieci) na stałe mieszkają w Polsce. W tym przypadku AMS automatycznie zakładał ośrodek interesów życiowych w Polsce, w rezultacie czego ubiegający się o świadczenie otrzymywał informację, iż urzędem odpowiedzialnym za rozpatrzenie wniosku jest Urząd Pracy w Polsce. Wywoływało to wiele kontrowersji, tym bardziej, że składki na ubezpieczenie dla bezrobotnych odprowadzane były w Austrii.
- Uzasadnienie AMS
AMS uzasadniał swoją praktykę przede wszystkim wyrokiem Federalnego Sądu Administracyjnego (Bundesverwaltungsgericht) z dnia 23.03.2015 r., w którym dokonano szerokiej wykładni przepisu prawa europejskiego (konkretnie art. 65 rozporządzenia nr 883/2004). Przepis ten reguluje kwestię ubezpieczeń społecznych, a co za tym idzie określa, który urząd pracy na terenie Unii Europejskiej jest odpowiedzialny za rozpatrzenie wniosku o przyznanie świadczeń dla bezrobotnych. We wspomnianym orzeczeniu Federalny Sąd Administracyjny stwierdza, iż miejscem zamieszkania jest z reguły miejsce, gdzie znajduje się ośrodek interesów życiowych.
Z Reguły oznacza jednak, że oprócz więzi rodzinnych należy indywidualnie dla każdego przypadku uwzględnić szereg innych czynników. Niestety, w praktyce urzędnicy nie byli w stanie przeprowadzić wyczerpującego postępowania, a co za tym idzie, na podstawie niekompletnych informacji wydawali decyzje odmowne, które w swoich uzasadnieniach nie zawierały wymaganej oceny indywidualnej sytuacji.
- Nowa decyzja Najwyższego Sądu Administracyjnego z dnia 2 czerwca 2016 r. – nawet osoba zamieszkująca w innym kraju Unii Europejskiej może mieć prawo do zasiłku dla bezrobotnych w Austrii.
Spór został rozstrzygnięty – Najwyższy Sąd Administracyjny przychylił się do argumentacji osób odwołujących się od decyzji AMS i wydał precedensowy wyrok, który brzmi następująco: kto pracuje w Austrii, ale ośrodek jego interesów życiowych znajduje się w innym Państwie Członkowskim Unii Europejskiej i codziennie lub przynajmniej raz w tygodniu wraca do swojego miejsca zamieszkania, uznawany jest za pracownika przygranicznego. W tym wypadku urzędem właściwym w kwestiach zasiłku dla bezrobotnych jest urząd Państwa Członkowskiego, do którego osoba powraca (tj. Polska).
Kto jednak rzadziej niż raz w tygodniu wraca do miejsca zamieszkania i po utracie pracy również pozostaje w miejscu, w którym podejmował działalność zarobkową, to mimo silnych więzi z innym Krajem Członkowskim ma prawo zameldować się w urzędzie pracy państwa ostatniego zatrudnienia (tj. Austria) i tam też pobierać zasiłek dla bezrobotnych.
Wyjątek stanowią jedynie osoby, które po utracie pracy na stałe wróciły do miejsca zamieszkania, by tam szukać zatrudnienia (tj. do Polski) – w tym przypadku świadczenia z bezrobocia przysługują jedynie przez okres trzech miesięcy.
- O czym należy pamiętać!
Jeżeli Ty również znalazłeś się w podobnej sytuacji i po przeczytaniu tego artykułu możesz stwierdzić, iż zostały naruszone Twoje prawa, pamiętaj o 4-tygodniowym terminie odwoławczym – po tym czasie decyzja staje się prawomocna i nie ma możliwości odwołania się od niej.
W razie dodatkowych pytań proszę nie wahać się skontaktować z nami.