Od dnia 10 stycznia 2015 r. obowiązuje nowe Rozporządzenie Rady (WE) nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. Nowe rozporządzenie obowiązuje na terenie wszystkich państw członkowskich, w tym także Danii. Rozporządzenie, określane szerzej jako Bruksela I bis, zastępuje dotychczasowe rozporządzenie Bruksela I i stosuje się do wszystkich postępowań rozpoczętych po 10 stycznia 2015 r.
Jedną z najbardziej doniosłych zmian jakie wprowadza rozporządzenie Bruksela I bis jest automatyczna wykonalność orzeczeń wydanych w innym państwie Unii Europejskiej bez potrzeby jej uprzedniego stwierdzenia w osobnym postępowaniu. Ta zmiana stanowi faktyczny przełom w usprawnianiu europejskiej procedury oraz współpracy między sądami państw członkowskich Unii Europejskiej.
Wobec postępowań wszczętych przed 10 stycznia 2015r., jak zostało to opisane powyżej, procedura egzekucji należności na terenie Austrii na podstawie orzeczenia uzyskanego w Polsce odbywa się w dalszym ciągu trzech etapach. Po uzyskaniu krajowego tytułu wykonawczego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności i specjalne zaświadczenie wierzyciel musi dodatkowo stwierdzić wykonalność orzeczenia w Austrii w postępowaniu exequatur i dopiero po stwierdzeniu wykonalności orzeczenia przez sąd austriacki wszcząć postępowanie egzekucyjne przed austriackimi organami.
Na podstawie rozporządzenia Bruksela I bis, w wyniku zniesienia procedury exequatur, postępowanie stosowane do postępowań wszczętych po 10 stycznia 2015r. ma już charakter dwuetapowy.
Po uzyskaniu polskiego orzeczenia wystarczy aby wierzyciel dodatkowo zaopatrzył orzeczenie w zaświadczenie wydawane przez sąd orzekający w sprawie na podstawie art. 53 rozporządzenia Bruksela I bis. W konsekwencji wydane w Polsce orzeczenie zaopatrzone w zaświadczenie automatycznie stanowi na obszarze Austrii tytuł wykonawczy, czyli może być bez dodatkowego stwierdzania wykonalności przez austriacki sąd natychmiast wykonane.
Podstawą uruchomienia procedury egzekucyjnej w Austrii jest zatem sam odpis orzeczenia wraz z zaświadczeniem o jego wykonalności. Do wniosku o wszczęcie egzekucji należy dołączyć odpis orzeczenia wraz z zaświadczeniem o stwierdzeniu wykonalności na podstawie art. 53 rozporządzenia Bruksela I bis.
Należy liczyć się z tym, że sąd austriacki będzie domagał się przedłożenia tłumaczenia dokumentów, zaleca się zatem odpowiednie tłumaczenia dołączyć już do wniosku. Na podstawie tak złożonej dokumentacji sąd austriacki powinien wydać decyzję o wszczęciu egzekucji.
Zniesienie procedury exequatur należy uznać za kolejną doniosłą zmianę w transgranicznym egzekwowaniu orzeczeń w ramach Unii Europejskiej. Ponadto zmiany w mechanizmie regulującym relacje między wierzycielem i dłużnikiem przenoszą ciężar obrony na etapie egzekucji na dłużnika.
Co kluczowe, dłużnik może bronić się przed wykonaniem zagranicznego orzeczenia jedynie wszczynając odrębne postępowanie o odmowę wykonania. Same podstawy odmowy są wprawdzie analogiczne do zawartych w rozporządzeniu Bruksela I. Istotnym udogodnieniem dla wierzyciela jest jednak mechanizm przewidujący, że postępowanie o odmowę wykonania orzeczenia nie wstrzymuje automatycznie egzekucji, a dłużnikowi pozostaje jedynie możliwość złożenia wniosku o jej tymczasowe zawieszenie.